Geo Beton

Duurzame Geo-beton^™ in gewapende betonconstructie primeur voor infrasector

Mobilis heeft als eerste civiele aannemer in Nederland een onderdeel van een spooronderdoorgang in gewapende geopolymeerbeton gebouwd.  Na succesvolle praktijktests durft Mobilis eigen Geo-beton^™ in gewapende constructiedelen van overheidsprojecten voor te dragen.

In oktober 2019 is in Heiloo voor een spooronderdoorgang een begin gemaakt met een proefstort van een wand in gewapende Geo-beton™ , de eigen handelsnaam voor geopolymeerbeton als product. Mobilis werkt bij de ontwikkeling hiervan nauw samen met materiaalkundig adviesbureau Delta Concrete Consult uit Vianen dat zelfstandig geopolymeer-recepturen ‘op klantspecificatie’ ontwikkeld.

Tenminste 50 procent minder CO₂-uitstoot

Eén van de opmerkelijkste voordelen van geopolymeerbeton is de fors lagere CO₂- footprint ten opzichte van traditionele cementbeton. In het geval van Geo-beton^™ in dit project tenminste 50 procent lager, zo blijkt uit voorlopige calculaties en proeven. Traditionele beton op basis van cement, zand, grind en water blijkt verantwoordelijk voor ten minste 8 procent van alle door de mens wereldwijd veroorzaakte CO₂-uitstoot. Daarbinnen is, volgens onafhankelijke onderzoeksinstelling CE Delft, de traditionele cement verantwoordelijk voor circa 95% van de klimaatimpact van het materiaal beton. In geopolymeerbeton zit helemaal géén cement, maar een combinatie van ‘cementvervangende minerale stoffen’ afkomstig uit bekende industriële reststoffen als hoogovenslak en vliegas en ook uit natuurlijke bronnen zoals biomassa-assen of sedimenten als rivierslib. Deze stoffen worden ‘alkalisch geactiveerd’ met behulp van stoffen als waterglas en soda. Het materiaal heeft overigens dezelfde kleur en uitstraling als traditionele beton; er zijn geen zichtbare verschillen.

Rijkswaterstaat en ProRail zeer geïnteresseerd

Grote publieke opdrachtgevers als Rijkswaterstaat en ProRail zijn zeer geïnteresseerd in het initiatief van Mobilis. In Nederland zijn, na ondertekening van het internationale Milieuakkoord in Parijs en het nationale Betonakkoord, grote marktpartijen steeds nadrukkelijker op zoek naar duurzame alternatieven voor gangbare grondstoffen en producten. Het onderzoek van Mobilis, medeondertekenaar vanaf het eerste uur van het Betonakkoord, wordt financieel mede mogelijk gemaakt door een subsidie vanuit ‘de Klimaatenvelop’: een initiatief vanuit het Rijk voor stimulering van circulaire economie.

“Met een eigen type geopolymeerbeton slaan wij meerdere vliegen in één klap”, vertelt initiatiefnemer Herman van den Noort van Mobilis. “We bieden onze opdrachtgevers graag een betonsoort die in constructief opzicht volkomen gelijkwaardig is aan traditionele beton terwijl we de CO₂-footprint aanzienlijk verlagen. We hoeven er géén primaire grondstoffen uit een ver buitenland bij in te zetten en het verhard beton blijft circulair inzetbaar en recyclebaar. Dat alles tegen vergelijkbare productie- en realisatiekosten.”

Een nieuwe standaard

Hij vervolgt: “Cementvervangende grondstoffen zijn dichter bij huis te vinden dan velen aannemen en fabricage blijkt, met minimale aanpassingen, mogelijk in vrijwel elke bestaande productie-installatie. Dat stelt ons in staat om ook met de grondstoffen nóg dichter bij het werk te kunnen zitten en dat scheelt weer fors in CO₂-emissie door transport. Ook geven we zo meer lokale invulling aan Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Tegelijk maakt dit Mobilis natuurlijk kansrijker bij tenders, want duurzaamheid is een steeds belangrijker gunningscriterium.”

Jos Kronemeijer, materiaaltechnoloog en directeur van Delta Concrete Consult, benadrukt dat geopolymeerbeton, naast verbetering van ecologische duurzaamheid, óók grote voordelen kan bieden bij de technische duurzaamheid. “Onze receptuur bewijst in onafhankelijke laboratoriumtests dat de constructieve eigenschappen volledig vergelijkbaar zijn met traditionele beton en op lange termijn prestatie-aspecten zoals weerstand tegen wapeningscorrosie, chemische aantasting en thermische stabiliteit zelfs een nieuwe standaard voor constructief beton kan neerzetten.”  

Ook grote kansen voor ‘specials’

Mobilis en Delta Concrete Consult concentreren zich voorlopig op ‘gangbare betonkwaliteiten’ voor de onderbouw van kunstwerken. Kronemeijer ziet echter ook grote kansen voor ‘specials’ met toepassingen gericht op brandwerendheid in tunnels, of prefab-betonproducten zoals dwarsliggers in het spoor en voor rioolwaterzuiveringsinstallaties. De samenwerkingspartners: “De tussenwand in Heiloo is onze eerste ‘meesterproef’ om de wereld te tonen dat Geo-beton™ gewoon prima maakbaar, prima transporteerbaar en prima verwerkbaar is tot wel 3 uur na fabricage bij een betonmortelcentrale. En dat alles op een manier zoals we dat eigenlijk al ruim 100 jaar met traditionele cementbeton óók doen.

‘Goed luisteren naar de klant en de markt’

Geopolymeerbeton is niet volkomen nieuw. De chemische principes achter geopolymeren of varianten op het thema ‘alkalische activering’ bestaan al ruim meer dan honderd jaar, vertelt Kronemeijer. Zo is het materiaal met name na de Tweede Wereldoorlog vanuit Oost-Europa via Azië en vanaf de jaren 90 in Australië langer gangbaarder dan hier. “In Noord-Amerika en West-Europa zijn we dat echter uit het oog verloren als gevolg van een combinatie van overweldigende beschikbaarheid van traditioneel vervaardigde cement en de tamelijk exclusieve karakterisering van wat ‘cement’ zou mogen heten in internationale betonnormen”. Een saillant detail is dan ook dat je géén kalksteengroeve en géén brandstofverslindende ovens nodig hebt om het te maken”. Herman van den Noort, tot slot: Samen bewijzen Mobilis en Delta Concrete Consult dat we goed luisteren naar klant en markt en open staan voor innovatie. We gaan onze kennis over Geo-beton™ delen met Rijkswaterstaat en ProRail en verwachten er in de nabije toekomst veel mee te kunnen gaan doen.”

Nieuws & actualiteiten