Safety by Design

Safety bij Design: ‘Bouwrisico’s bij de bron aanpakken’ 

Veilig werken op de bouwplaats begint op de tekentafel. Dat is de basis van ‘Safety by Design’. Veiligheid meteen bij de bron aanpakken, is het devies van constructeur Norman Schlette om risicovolle situaties bij de uitvoering te voorkomen. ‘Als het om veiligheid gaat kijken we al snel naar buiten, terwijl we juist binnen het verschil kunnen maken.’

Norman is naast constructeur bij Mobilis, ook de aanjager van het concept ‘Safety by Design’: Veiligheid zit in zijn DNA, zoals ook bij de rest van Mobilis. ‘We werken volgens trede 4 van de Veiligheidsladder – formeel Safety Culture Ladder - Dat betekent dat je proactief bezig bent met veiligheid. Als hoofdaannemer hebben we een eigen afdeling Ontwerp & Voorbereiding. Juist daar kun je het verschil maken om de uitvoering buiten veilig te maken. 

Voorkomen 

Het veiligheidsbewustzijn is hoog. Je werkt veilig of niet. Last Minute Risico Analyse - LMRA -, lean-planningen en Toolboxen werken uitstekend, maar zijn bedoeld voor de bouwkeet. ‘Het concept Safety by Design begint al in de tender- en ontwerpfase, ver voordat we ‘buiten’ beginnen. Alles moet passen in het grote geheel. Vakmensen buiten moeten weten dat ze veilig hun taak kunnen uitvoeren en dat daar al over is nagedacht is. Eenmaal buiten is de tijdsdruk vaak hoog en moet een werk door, door, door. Als er op de bouwplaats onveilige situaties zijn, mag je het werk acuut stilleggen, maar de drempel om zo vergaand in te grijpen, is best hoog. Daarom is het extra belangrijk om ervoor te zorgen dat die situaties niet ontstaan: Safety by Design dus.’

Wat betekent dat concreet?

Neem als voorbeeld de ruimte tussen de betonwand en de damwand bij een onderdoorgang. Deze ruimte is vaak beperkt voor het aanbrengen en verwijderen van een bekisting. Helemaal als er ook nog een stempelraam aanwezig is. Een bouwkundige keus kan dan zijn om de damwand verder naar buiten te zetten, waardoor de ruimte bij voorkeur minimaal 1,5 m is. Een technische keus kan zijn door de wand te storten met een enkelzijdige bekisting, waarbij de damwand als verloren bekisting wordt gebruikt. Een organisatorische keus kan zijn om de betonwand in fases te storten en aan te vullen.

In de verschillende ontwerpfasen worden op gezette momenten risicosessies georganiseerd waarbij Ontwerp, Voorbereiding, Uitvoering en Veiligheid samen kijken naar de fasering, het 3D-model en de tekeningen en aan de hand van een zogenoemde Hazid-tool de mogelijke V&G-risico’s in kaart brengen. Vervolgens kijken we of deze risico’s in het Ontwerp kunnen wegnemen door het treffen van Bouwkundige, Technische of Organisatorische maatregelen. Dit zijn de zogenoemde BTO-keuzes. Het vastleggen van de risico’s en deze keuzes is overigens een wettelijke verplichting en onderdeel van het V&G-plan Ontwerp.

Norman heeft onlangs sessies bij de provinciale verbinding N211 en de spooronderdoorgang Vierpaardjes in Venlo achter de rug. ‘Aan de hand van een checklist breng je veiligheidsrisico’s in kaart. Daar zoek je samen meteen de bijpassende beheersmaatregelen bij die je nog op tijd kunt doorvoeren. Simpel en effectief, maar je moet het wel doen.’ 

Redacteur Ingrid Koenen