Aanmoedingsprijs voor Zuidasdok
Prijs Zuidasdok voor aandacht aan mensen met beperking
De allereerste Annemieke Goudsmit Aanmoedigingstrofee is op 30 september 2025 toegekend aan Zuidasdok. Station Amsterdam Zuid moet namelijk voor iedereen toegankelijk blijven, zowel tijdens als na de jarenlange verbouwing.
Het onafhankelijke adviesorgaan Reizigersadviesraad (RAR) komt op voor de belangen van ov-reizigers en reikt de trofee uit aan een organisatie of project dat de toegankelijkheid voor mensen met een beperking nadrukkelijk meeneemt in de plannen. Maar dat is volgens Peter Visser van de RAR niet het hele verhaal: ‘De prijs is uitdrukkelijk ook bedoeld als een aanmoediging om dit in de toekomst te blijven doen – Zuidasdok is goed op weg, maar het kan altijd beter.’
Samenwerking
Het schort volgens Visser bijvoorbeeld weleens aan de samenwerking tussen partijen zoals de Vervoerregio, het GVB en ProRail: ‘Zo was de Minervapassage (de toegang van station Amsterdam Zuid, red.) deze zomer meerdere malen deels afgesloten vanwege werkzaamheden. Het zou dan fijn zijn als het GVB in de aankomende tram laat omroepen waar mensen wel en niet naartoe kunnen om hun reis te vervolgen. Dat kan vooral voor mensen met een beperking veel gevolgen hebben – de rest van ons redt zich wel.’
Blindegeleidelijnen
Maar er gaan dus ook dingen goed, legt Visser uit: ‘Dan wordt besloten om reizigers met een visuele beperking tijdens een afsluiting een iets langere omleiding te laten gebruiken, om te voorkomen dat ze tijdens het spitsuur in het gedrang terechtkomen. Dat valt voor mij goed te billijken – een veilige route is beter dan de kortste route.’
Ervaringsdeskundigen
Ontwerper Robin Koelmans (Zuidasdok) is een van de mensen die werken aan de toegankelijkheid van het station: ‘Er is natuurlijk wet- en regelgeving over toegankelijkheid, maar de gesprekken met ervaringsdeskundigen zijn even belangrijk.’ Zoals met Cliëntenbelang Amsterdam en de Oogvereniging als het gaat om het plaatsen van blindengeleidenlijnen: ‘Hun ervaringen zijn voor ons goud waard – normen en regels kunnen immers niet praten.’
Een wereld van verschil
Een ander voorbeeld: het doortrekken van een blindegeleidelijn tussen het station en het Zuidplein. Nogmaals Koelmans: ‘Dwars voor de ingang ligt een afwateringsgoot die de geleidelijn onderbrak. Daar hebben we nu twee tegels tussen gezet, zodat mensen niet meer hoeven te zoeken. Misschien een kleine aanpassing, maar die kan een wereld van verschil maken voor mensen die volwaardig mee willen doen in onze maatschappij.’
Vooral doorgaan
Koelmans is in zijn nopjes met de prijs, maar beseft dat dit niet het moment is om op de lauweren te rusten: ‘Het station gaat de komende jaren met de opening van de Brittenpassage en de verbouwing van de Minervapassage nog veel veranderingen doormaken. Daarbij krijgt de reiziger nog genoeg voor de kiezen, en juist dan moeten we blijven zoeken naar kansen om het station toegankelijker te maken.’ En dat is volgens Visser toch echt in ieders belang: ‘We worden allemaal ouder en uiteindelijk gaan we allemaal in meer of mindere mate met een beperking reizen. Ook jij en ik.’
Dit artikel is overgenomen van de website van Zuidas
Redactie Carlo Wijers
Fotografie: Johan Bertels
Petra Huidink van de Reizigersadviesraad (beeld: Johan Bertels)
Annemieke Goudsmit Aanmoedigingstrofee
Annemieke Goudsmit (1966-2024) was een betrokken voorvechter voor een toegankelijke samenleving, zeker ook in het openbaar vervoer. Door MS was zij de laatste jaren van haar leven volledig afhankelijk van een rolstoel. Ter nagedachtenis aan haar inzet als lid van de Reizigersadviesraad is door diezelfde RAR deze tweejaarlijkse aanmoedigingsprijs ingesteld.
Uit het juryrapport
‘Deze eerste keer willen we de prijs aan jullie programmateam uitreiken omdat wij in de contacten merken dat jullie nadrukkelijk beseffen hoezeer de werkzaamheden mensen die met een beperking reizen in het ov treffen en daar echt oplossingen voor zoeken. Aangezien dit hele project nog wel even duurt, en dus de aandacht voor inclusie nog jarenlang hoog moet blijven, leek ons deze aanmoedigingsprijs zeker op zijn plaats.’
Bewustwording
Juist dat soort gesprekken draagt volgens Visser bij aan de bewustwording van de uitdagingen waar reizigers met een beperking voor staan: ‘En dan heb ik het niet alleen over de praktische kant. Het doet wat met je als mens als je letterlijk en figuurlijk over het hoofd wordt gezien.’ Zo ging het zelfs een keer mis toen hij met Annemieke Goudsmit, de naamgever van de trofee, een station bezocht om de toegankelijkheid van een metroperron te testen: ‘Men was vergeten dat de lift niet werkte, zodat Annemieke via het volgende station moest omreizen om op het perron terecht te komen.’
Oversteekbordes
Dat zou op station Amsterdam Zuid niet gebeurd zijn, legt Koelmans uit. ‘Tussen de twee tijdelijke metroperrons hebben we een oversteekbordes geplaatst. Daardoor kun je direct van de ene metro overstappen op de andere, zonder dat je eerst met een lift naar de onderliggende passage moet. En als een van de liften onverhoopt buitendienst is, dan zijn zowel de passage als alle perrons via het oversteekbordes te bereiken.’