Ongestoord naar het Noorden dankzij de Centrale As
Het tracé van de N356 loopt dwars door het groene landschap van Friesland. Tussen weilanden, onder kanalen, over beken, fietspaden en wegen heen. Vanaf de N31 tot en met Dokkum zitten zo’n 30 kunstwerken die het verkeer helpen om ongestoord richting het uiterste hoge noorden van Nederland te reizen. Voor de deelprojecten Zuid en Midden heeft Nije Daam (Mobilis, Van Gelder en Friso Civiel) de fundering gelegd plus het wegennet en de kunstwerken gebouwd om de Centrale As te realiseren.
Wie vanaf de N31 bij Nijega de Centrale As op draait en de kluifrotonde passeert komt na een paar meter het eerste kunstwerk tegen van Mobilis. Een prefab fietstunnel die vanwege de beschikbare ruimte onder een hoek onder de Centrale As doorloopt. Weer even verderop rij je onder één van de vier bijzondere vleermuis passages door en kom je bij de onderdoorgang De Tike. Hier loopt een lokale weg en fietspad onder de Centrale As door. Dit soort kunstwerken zijn kenmerkend voor het project. In totaal heeft Nije Daam 4 soortgelijke onderdoorgangen gerealiseerd over het gehele tracé. Tot aan Burgum zitten in totaal drie onderdoorgangen, 6 faunapassages en fietstunnel in het tracé tot aan het halve klaverblad bij Sumar. Al deze onderdelen vallen onder contract Zuid 2 van het project.
Fietstunnel bij De Tike
Vanuit Zuid 2 maakt de Centrale As een slinger om Burgum heen in deelprojecten Midden 2, 1 en 0. Eerst kruist deze de Prinses Margrietkanaal in het deel Midden 2. Hier heeft Mobilis met zijn partners een opvallend aquaduct gebouwd zodat de N356 onder het water door schiet richting Dokkum op een diepte van 10 meter. Met felrode wanden van CorTen-staal aan de zijkant is het kunstwerk ook echt een kunstwerk te noemen door het contrast met het groene landschap eromheen. De toeritten van het aquaduct liggen in een foliepolder die het grondwater tegen houdt. Hierdoor blijft de verdiepte ligging droog.
Voor de bouw van de Hendrik Bulthuis Akwadukt moest het kanaal verlegd en uitgediept worden. Dit zorgde voor een logischere aanvoerroute voor de scheepvaart maakte het kanaal geschikt voor scheepvaart klasse 5. Bij de overgang van het kanaal naar de oever zijn paluducten aangelegd waarin de natuur de vrije loop heeft. De paluducten lijken op kleine uiterwaarden die ideaal zijn als broedplek en waar (water)planten de kans krijgt om te gedijen. Dit is een goed voorbeeld voor het hele project. Van begin tot eind is met de aanleg van de Centrale As rekening gehouden met de natuur met vele faunapassages en het aanleggen van parken.
Hendrik Bulthuis Akwadukt onder het Prinses Margrietkanaal
Na het aquaduct komen we nog diverse viaducten en onderdoorgangen tegen in deel Midden 2. Op het eind van dit deel begint de bocht om Burgum heen en ligt op het punt waar Midden 1 begint één van de meest bijzondere kunstwerken van de Centrale As: De Ovonde. Dit is een hoog gelegen ovale rotonde waarbij twee viaducten boven de centrale as lopen en samen de rotonde vormen. De ovonde vormt de aansluiting met de “oude rijksstraatweg”. Ook deze Rijksstraatweg is aangepast in het contract Midden 1. Zo rijd je tegenwoordig niet meer door Hurdagaryp maar om Hurdagaryp heen. Hier heeft Nije Daam twee kleinere kunstwerken en een aantal geluid- zicht schermen gerealiseerd.
De Ovonde bij de Oude Rijksstraatweg
Na de ovonde rijden we projectdeel midden 0 in ten noorden van Burgum. Ook hier ligt het tracé in een verdiepte ligging en ook hier is weer een foliepolder aangelegd. Tevens heeft dit deelproject twee bijzondere “Multi functionele” fietsbruggen die zijn bedoeld om de fietsers en de vleermuizen over de Centrale As te laten passeren. Wanneer de weg begint te draaien richting Dokkum stopt Midden 0 en daarmee ook het deel wat Nije Daam heeft aangelegd. Toch is hiermee niet het hele project verteld.
Aan de rand van Burgum is de oude brug vervangen die een paar honderd meter van het Hendrik Bulthuis Akwadukt ligt. Deze oude brug was gebouwd voor de oorlog en vormde de oude verbinding met Noord-Friesland. Een nieuwe brug was nodig omdat de oude aan vervanging toe was. Ook was ze te smal voor de huidige scheepvaart. De aanbruggen zijn verlengd zodat het naastgelegen park makkelijk te bereiken is. De doorvaarten zijn verbreed en de remmingswerken rondom de brug verzwaard zodat de brug klaar is voor scheepvaart klasse 5. Hierdoor is dit gedeelte van het kanaal geen bottelnek meer in de vaarroute Lemmer - Delfzijl.
De Centrale As is aangelegd als dubbelbaans autoweg en daarmee de belangrijkste verkeersader in het gebied voor verkeer dat snel van A naar B wil. De N356 verlicht de verkeersdruk op de kleinere lokale wegen in het gebied en verbetert hierdoor de verkeersveiligheid in de omliggende dorpen. Ook zorgt de weg voor een betere bereikbaarheid van het gebied en een economische impuls. Wij bij Mobilis zijn trots dat wij hier aan hebben bij kunnen dragen.
