Mobilis als goede buur: ‘we zijn altijd te gast’
De omgeving rond een bouwproject verdient en krijgt altijd extra aandacht. Rekening houden met omwonenden, verkeer en bedrijven is vanzelfsprekend voor Mobilis. ‘We zijn te gast als tijdelijke buren.’ De omgevingsmanager heeft de cruciale rol om de relatie met alle betrokken partijen rond de uitvoering te onderhouden.
‘Het is belangrijk om je steeds bewust te zijn van de omgeving. Een goede voorbereiding is het halve werk. Dat begint al bij de keuzes op de tekentafel. Een slim ontwerp met logische faseringen is altijd gebaseerd op het principe van veilig werken en zo min mogelijk hinder. Die belangen gaan hand in hand’, vertelt Christine Davidse, hoofd vakgroep omgevingsmanagers bij Mobilis.
Voordat Mobilis ‘buiten’ zichtbaar aan de slag gaat, brengt het team van Christine altijd de ‘buren’ in kaart. Met de zogenoemde stakeholderanalyse wordt duidelijk wie allemaal zijn betrokken, wie in de buurt wonen, waar bedrijven zijn en waar fietsers en scholen. Waar zijn omleidingsroutes nodig en wanneer zijn grote machines aan het hijsen of heien. Daarbij hoort ook een compleet plan om de omgeving duidelijk en op verschillende manieren te informeren.
Waarom is goede informatie en communicatie belangrijk bij een bouwproject?
‘Buren houden niet van verrassingen. Als je ervoor zorgt dat mensen van tevoren goed op de hoogte zijn van wat waar gebeurt, voorkomt dat al veel overlast. Wie weet wanneer een weg is afgesloten, kan daarop anticiperen en wordt niet verrast. Goede informatie en communicatie horen tegenwoordig net zo goed bij een bouwproject als duurzaamheid, veilig werken en goed materieel. Hoe hinder ervaren wordt, is voor iedereen anders.’
Draait een bouwproject om de omgeving of is het toch andersom?
‘Eigenlijk moet alles gewoon doordraaien en mag niemand last van je hebben. De omgeving is leidend bij de uitvoering van een bouwproject. Elke omgeving is uniek en tegelijk complex. In Nederland heb je altijd buren zoals omwonenden, verkeer en bedrijven. Alle partijen willen bereikbaar zijn en blijven. Dat geldt voor winkels, kantoren en agrariërs, maar ook voor fietsers, auto’s en reizigers. En politie, ambulance en brandweer moeten áltijd kunnen passeren.’
Wat vind jij uitdagender? De stad of juist het platteland? ‘
‘Ik zou zeggen hoe complexer, hoe leuker. Hartje binnenstad van een grote stad lijkt dan het meest ingewikkeld, maar bij een groene omgeving heb je vaak weer meer te maken met ecologie en agrariërs. Bij de A27 gaan we een nieuwe brug bij Hagestein bouwen. Dan ga je direct na gunning al in gesprek met de scheepvaart om te overleggen waar het beste de pijlers kunnen komen. Eigenlijk is de omgeving altijd een dominante factor bij elk bouwproject, ook al kom je in grote lijnen wel dezelfde onderwerpen tegen, zoals vergunningen, bereikbaarheid en hinder.’
Welke maatregelen nemen jullie om rekening te houden met de omgeving?
‘Niet alles is zichtbaar voor omwonenden. Zo hebben we bij de bouw van de Singelgrachtgarage in 3D precies in kaart gebracht waar raakvlakken zijn met de omgeving. Bij de Kempenbaan in Eindhoven zijn bijvoorbeeld alle bouwfaseringen vooraf in kaart gebracht om goede bouwlogistiek uit te werken. Vaak is er vooraf een bewonersbijeenkomst en maken we gebruik van social media om actuele informatie te geven. Op en rond de bouwplaats letten we natuurlijk ook op de omgeving. Mobilis is lid van Bewuste Bouwers, een onafhankelijke organisatie die toetst of een bouwproject rekening houdt met de omgeving en veilig werken. We krijgen dan een rapportcijfer en Mobilis scoort gemiddeld een dikke 7,5, maar regelmatig ook een 8 of een 9. Daarnaast worden regelmatig 'mystery guests' ingezet die onverwacht een bezoek aan de bouwplaats brengen.’
Hoe belangrijk is het om aanspreekbaar te zijn?
‘Ik durf dat cruciaal te noemen. Het is belangrijk dat je als bouwer tijdens de hele bouw aanspreekbaar bent en je gedraagt als een goede buur. Dat je weet bij wie je terecht kunt met een melding. Dat kan zijn als een bord is omgewaaid, maar ook met een klacht en gelukkig regelmatig ook met een compliment. Veel omwonenden zijn vaak wel nieuwsgierig en komen juist een kijkje nemen en willen dat graag weten wat er nu precies gebeurt.’
Vijf projecten van Mobilis waarbij we inzoomen op de omgeving:
1. Haringvlietbrug: Alvast doen wat kan
Bij de Haringvlietbrug werken ploegen 24/7 door om in de basculekelder alvast de grootscheepse renovatie voor te bereiden. Het verkeer op de brug merkt weinig van deze werkzaamheden. In de zijwand zijn twee openingen gemaakt om de bijzondere bouwlocatie via een ponton in het water te bereiken. Bij dit renovatieproject is een hoofdrol weggelegd voor staal, beton en installaties, maar evengoed voor samenwerken, optimaliseren en slim ontwerpen. Ploegendiensten wisselen elkaar af om de omvangrijke klus te prepareren. Door nu te doen wat er kán, zorgen we ervoor dat we de periode van afsluiting straks in de zomer zo goed mogelijk benutten voor werkzaamheden die alleen kunnen worden uitgevoerd wanneer er geen verkeer over de brug rijdt.
2. Groene Boog laat viaduct over Terbregseplein zweven
Over het Terbregseplein ‘zweeft’ een viaduct in aanbouw. Stukje bij beetje in een tempo van 2,5 meter per uur schuift het gloednieuwe kunstwerk over een van de drukste verkeerspleinen van Nederland. Bij de A16 Groene Boog is een 400 meter lang viaduct in aanbouw zonder dat het verkeer daar hinder ervaart. De 17 delen met een lengte tussen de 22 en 30 meter schuiven letterlijk door zonder dat de 235.000 voertuigen die de verkeersaders dagelijks passeren iets merken. Bestuurders zien alleen het stalen blauwe frame dat met een lengte van 30 m en een gewicht van 75.000 kg de wegdekken over de steunpunten en het bestaande wegennet begeleid. De bijzondere methode met de speciale lanceerneus is een primeur in Nederland, maar is al veel vaker toegepast in het Alpengebied. De operatie verloopt tot nog toe vlekkeloos. De fly-over is een van de 25 kunstwerken van de A16 Groene Boog, de energieneutrale tunnel die vanaf 2025 de A13 met de A16 verbindt.
3. Slim faseren bij de Ring Antwerpen
Ontwar de spaghettiknoop bij Ring Antwerpen. De opdracht van de Vlaamse overheid aan de combinatie Rinkoniên is helder: Maak de E17 breder en alle verkeersknooppunten compacter, maar zorg dat niemand daar last van heeft. En dat lukt volgens projectmanager Jaap Geuze van Mobilis: ‘We meten alles: verkeersstromen, trillingen, geluid en stof.’ Het geheim van nul hinderbeleving bij project Oosterweel is communicatie, communicatie en nog meer overleg. En slim faseren. ‘We zorgen steeds dat er corridors worden vrijgespeeld waar we veilig kunnen werken. Het verkeer rijdt er dan op tijdelijke wegen omheen. We maken die corridors bewust vrij groot en langgerekt, zodat het aantal faseringen beperkt blijft en het wegverkeer niet steeds hoeft te wennen.’ Regelmatig staan er files, maar die zijn niet toegenomen door de werkzaamheden. Half mei is het eerste deel van fly-over bij de Kennedytunnel in gebruik is genomen.
4. Wintrack Borssele
De inzet van de speciale Bouwapp zorgt voor een stuk extra informatie rond de bouw van de nieuwe hoogspanningsverbinding tussen Borssele en Rilland. In opdracht van netbeheerder TenneT bouwt de combinatie Switch met Mobilis en Strukton Civiel over een lengte van 48 kilometer een nieuwe 380 kV-verbinding.
Daarbij worden 107 Wintrackmasten en 2 vakwerkmasten geplaatst. Het totale bouwproces, van de aanleg van toegangswegen tot en met het herstellen van de oorspronkelijke situatie, duurt enkele jaren. Het tegengaan van omgevingshinder staat hoog op de prioriteitenlijst.
Dat vergt aandacht want gedurende langere periode wordt op meerdere locaties tegelijk en op verschillende tijdstippen gewerkt. Om alle belanghebbenden om deze locaties heen goed op de hoogte te houden wordt gebruik gemaakt van de app waardoor iedereen die dat wil 24/7 kan beschikken over de praktische informatie over te verwachten werkzaamheden en mogelijke hinder.
5. RiF010 Surfen bij de Rotterdamse Markthal
Een golfsurfbaan in de gracht bij de Markthal in Rotterdam? Een prachtig stadsinitiatief uit 2014. Het leek lang een droom die nu alsnog werkelijkheid wordt door in de Steigersgracht een waterbaan van 130 bij 21 m met golven te creëren. Een kwestie van een lange adem, want bouwen in een drukke binnenstedelijke omgeving met weinig ruimte is complex en het vergunningentraject bleek weerbarstig. ‘Maar de aanhouder wint. Een mooie uitdaging die we graag zijn aangegaan.Ook op het gebied van de techniek is dit project niet eenvoudig. Zo moeten we scheve houten palen slaan, maar dus ook scheve damwanden. Ook onderzoeken we of we bij de golfslag energie kunnen terugwinnen’, vertelt divisiemanager Jan de Waard van Mobilis. Omgevingsmanagement is hier heel belangrijk, ook al is het initiatief bedacht samen met de bewoners. Via bijeenkomsten en een speciale Bouwapp worden omwonenden en ondernemers op de hoogte gehouden en zijn alle fasen eenvoudig te volgen. De opening van RiF010 is mei 2024 gepland.
Schrijver Ingrid Koenen