De grootste meterkast van Nederland is klaar voor gebruik
TenneT is aangewezen als netbeheerder op zee. Het bedrijf zorgt er in de aankomende jaren dan ook voor dat álle nieuwe windparken voor de Nederlandse kust worden aangesloten op het landelijke hoogspanningsnet. Een enorme uitdaging, maar tot nu toe gaat het voortvarend. In nauwe samenwerking met Croonwolter&dros en Mobilis (samen SC&M) werd dit jaar een onmisbare schakel in die windenergieketen opgeleverd: het transformatorstation Wijk aan Zee, ofwel de grootste meterkast van Nederland.
De stroom die je woning binnenkomt, wordt via de meterkast verdeeld over alle installaties en apparaten in huis. Het transformatorstation Wijk aan Zee vervult eigenlijk precies dezelfde functie, maar dan op onvoorstelbaar grote schaal. Op het station komt straks 2.100 megawatt aan windenergievermogen samen, afkomstig van drie windparken op zee: Hollandse Kust Noord, West Alpha en West Beta. Op het transformatorstation wordt die windenergie naar het juiste spanningsniveau gebracht, om ingevoed te kunnen worden op het landelijke hoogspanningsnet.
Gedwongen huwelijk
Het transformatorstation in Wijk aan Zee werd op 25 juli van dit jaar succesvol en op tijd opgeleverd en is dus gloednieuw. “Twee jaar geleden zouden we nu uitkijken over een zandvlakte, met hier en daar wat onkruid of een boom”, zegt Jochem Mol, hoofdverantwoordelijke vanuit SC&M voor de realisatie van het transformatorstation. “Nu kijken we uit op één van de grootste 380 kV-stations van Nederland, waar de eerste windenergie van Hollandse Kust Noord al binnenkomt.”
Maar… dat had wel wat voeten in de aarde, stelt Mol. Het project was namelijk om meerdere redenen uitdagend. Ten eerste was de scope van het project gigantisch en de tijdsplanning strak. Toen het project van start ging, werkte de situatie in de wereld ook niet mee. “We zaten nog in coronatijden en de eerste onrust in/over Oekraïne was er al”, aldus Mol. “We realiseerden ons dan ook dat we zo snel mogelijk moesten gaan inkopen. Veel sneller dan normaal. En dat terwijl we elkaar als samenwerkingspartners nog nauwelijks kenden.”
TenneT koos SC&M en BAM Infra als hoofdaannemers om dit project tot een goed einde te brengen. BAM Infra nam de civiel-bouwkundige werkzaamheden voor zijn rekening, zoals het grondwerk. SC&M was verantwoordelijk voor het plaatsen van staalwerk, bekabeling en de verschillende installaties en componenten. En dat allemaal in anderhalf jaar tijd. “Zo’n groot samenwerkingsverband kan behoorlijk spannend zijn, zeker in het begin”, zegt Vergoes Houwens. “Het is toch een soort gedwongen huwelijk waar je met z’n allen instapt.”
Safety first
Ook op het gebied veiligheid is een goede samenwerking en heldere communicatie essentieel. Vergoes Houwens: “Je werkt met drie bedrijven en een flinke handvol toeleveranciers op één terrein. En naarmate werkzaamheden vorderen, wordt het gebied waar nog werk te verrichten is steeds kleiner. Dat moet je goed coördineren en plannen, zodat je elkaar niet in de weg loopt en/of onveilige situaties creëert. Uiteindelijk is dat het belangrijkste: dat iedereen elke dag veilig naar huis gaat.”
TenneT, SC&M en BAM Infra overlegden daar bijna dagelijks over. En dat wierp zijn vruchten af. In de praktijk zag je het volgende “Als een veiligheidskundige van SC&M er even niet was, nam iemand van BAM Infra of TenneT die taak over en vice versa”, zegt Mol. “Op een keer waren we zelfs zo goed op elkaar ingewerkt, dat je niet meer kon aanwijzen wie er voor het ene bedrijf werkte en wie voor het andere. Dan heb je het maximale wel bereikt als het om samenwerken gaat.”
Hart van de windenergieketen
Het transformatorstation Wijk aan Zee is daarmee een belangrijk onderdeel van de offshore windenergieketen. Dick Vergoes Houwens, projectleider en hoofdverantwoordelijke namens TenneT voor de bouw van het transformatorstation, legt uit: “Offshore windmolens produceren energie op een spanning van 66 kilovolt (kV). Die energie gaat vervolgens naar een platform op zee, waar we de spanning verhogen naar 220 kV.”
“Daarna komt de stroom via elektriciteitskabels in de zeebodem aan land bij Heemskerk. Achter de duinen worden de fases van deze kabels gekoppeld aan de landkabels, waarmee we de stroom (ook ondergronds) hiernaartoe brengen ”, vervolgt hij, wijzend naar het enorme transformatorstation dat dit jaar werd opgeleverd. “Hier wordt de spanning verder opgehoogd, naar 380 kV. Via ondergrondse kabels gaat het vervolgens naar een bestaand hoogspanningsstation langs de A9 in Beverwijk, waar deze in het landelijke elektriciteitsnet terechtkomt. Elke schakel in die keten is onmisbaar, maar ik zie dit transformatorstation als het hart ervan.”
Communicatie en vertrouwen
Hoe breng je dat tot een goed einde? Dat gaat zeker niet altijd vlekkeloos. In eerste instantie ook niet in Wijk aan Zee. “Het eerste deel van het project rondden we af met een lijst van restpunten die nog opgepakt moesten worden”, zegt Mol. “Toen hebben we de koppen bij elkaar gestoken en gezegd: dit gaat ons niet nog een keer gebeuren. Zes maanden later hadden we het volgende (grotere) deel van het project opgeleverd. Ruim op tijd en zónder restpunten.”
Communicatie bleek voor beide partijen een belangrijke sleutel tot succes, vertelt Vergoes Houwens: “We hadden vanaf het begin een goede klik en namen de tijd om duidelijkheid te scheppen naar elkaar: Wat zijn onze belangen? Wat zijn jullie belangen? Begrijpen we elkaar en hebben we hetzelfde einddoel voor ogen? Als je dat van elkaar weet, groeit het vertrouwen en verloopt de samenwerking veel gemakkelijker.”
Mol beaamt dat: “Bij elk project heb je bijvoorbeeld te maken met wijzigingen in (de scope van) het werk. Bij dit project waren dat er meer dan honderd, zowel groot als klein. Dan moet je natuurlijk flexibel kunnen zijn, maar je moet ook in staat zijn om elkaar mee te nemen in de uitdagingen die je hebt en samen aan oplossingen werken. Soms kan ‘nee’ dan ook een antwoord zijn, maar dan wel ‘nee, met een reden’. Bij een goede samenwerking is ook daar ruimte voor.”
Onmisbare schakel
Voor TenneT is het transformatorstation Wijk aan Zee de meest recente toevoeging aan een reeks van succesvolle projecten. De netbeheerder sloot de offshore windparken op Borssele en de Maasvlakte al op tijd aan. Dankzij de succesvolle oplevering van dit transformatorstation is de netaansluiting voor Hollandse Kust Noord nu ook op tijd gerealiseerd. En in 2024 volgt de netaansluiting voor West Alpha. “Het gaat tot nu toe erg goed”, aldus Vergoes Houwens.
Maar er komt ook nog heel veel werk aan, benadrukt hij. Na de offshore windparken van 700 megawatt zijn de projecten van 2 gigawatt aan de beurt. “Dan praat je over een projectportefeuille ter waarde van miljarden”, vervolgt hij. “Wat dat betreft is dit transformatorstation maar een klein onderdeel van de totale opgave, maar wel een onmisbare.”
Meer nieuws
Samenwerking Croonwolter&dros - Mobilis bouwt voor TenneT het 380 kV hoogspanningsstation Tilburg
23 mei 2023
Croonwolter&dros en Mobilis (SC&M) breiden TenneT transformatorstation voor toekomstige windparken uit
1 oktober 2021
TenneT selecteert Mobilis en Croonwolterdros om mee te bouwen aan de energievoorziening
22 december 2020
Opdracht Tennet Eemshaven-Vierverlaten 380 KV
10 januari 2020