A16 Rotterdam: samenwerking loont
Bouwcombinatie De Groene Boog: samenwerking loont
In opdracht van Rijkswaterstaat realiseerde bouwcombinatie De Groene Boog de A16 Rotterdam, een 11 kilometer lange snelweg die de A13 bij Rotterdam The Hague Airport en de bestaande A16 bij knooppunt Terbregseplein met elkaar verbindt. Na ruim zes jaar bouwen is de nieuwe snelweg klaar. Een werk met als doel betere bereikbaarheid en leefbaarheid in de regio Rotterdam. Een groot infrastructureel project dat zich niet heel snel weer zal voordoen. De Groene Boog stond voor best wat uitdagingen. In dit interview met Paul Eijking, omgevingsmanager, en Jeroen Toet, projectmanager, komen we onderweg vooral trots, samenwerking en vakmanschap tegen.
Ambitieus
Bouwcombinatie De Groene Boog stond voor een ambitieuze opgave: ’s werelds eerste energie neutrale snelweg mét tunnel bouwen. Ruim zes jaar geleden startte Mobilis samen met partners (TBI-zusje) Croonwolter&dros, Dura Vermeer, Besix Nederland en Van Oord als bouwcombinatie De Groene Boog met de aanleg van de nieuwe snelweg. “Het is goed dat Rijkswaterstaat de aannemers uitdaagde om invulling te geven aan een belangrijk onderwerp als duurzaamheid,” zegt Jeroen.
Goede samenwerking loont
Paul Eijking herinnert: “We gingen aan de slag om een bouwplaats aan te leggen voor de fly-over bij het Terbregseplein. Ik ging meteen bij de bewoners langs en dat ging ontzettend goed. Ondanks het heien van de 2.000 heipalen kon ik naast de heimachine gewoon gesprekken voeren, zo goed was alles geïsoleerd.” Het contact met de omwonenden was cruciaal. “In het begin was er weerstand, maar uiteindelijk vonden bewoners het prachtig en waren ze nauw betrokken en ook geïnteresseerd in het proces.”
Toen Jeroen Toet in oktober 2021 op het project kwam, stond het project onder druk. “De onderwaterbetontrein voor de bouw van de Rottemerentunnel startte net, de ruwbouw van de tunnel was in opstart, bij de Rottekade was er intensief contact met de bewoners en we werkten toen nog met alle beperkingen als gevolg van corona. Er was dus best het nodige aan de hand. Maar we hebben samen de schouders eronder gezet en zo veranderde het in een goed lopend werk. En toen de eerste succesjes kwamen, groeide ook het werkplezier. Een super leerzaam project.”
Internationaal
Op het hoogtepunt van de bouw van de A16 Rotterdam waren ruim 1.000 mensen binnen en buiten aan het werk, dat betekende: meer dan 17 nationaliteiten. Een internationaal bedrijf. “Je krijgt te maken met verschillende culturen, ander besef. Dat vraagt om goede aansturing en duidelijke communicatie over onder meer veiligheid en kwaliteit. We hebben hiervoor diverse toolboxen ingezet om bijvoorbeeld taalbarrières te overbruggen. Het vroeg veel van onze uitvoerders en veiligheidskundigen,” vertelt Jeroen.
Bouwcombinatie De Groene Boog
De samenwerking tussen Rijkswaterstaat en bouwcombinatie De Groene Boog was bijzonder. “Ik zie geen verschil of onderscheid, we werkten als een team samen: 1 + 1 = 3. Ik zie de bouwcombinatie als positief: we trokken samen op, ook als het tegenzat, maar altijd met het projectbelang voorop. Niemand stond op de voorgrond voor zichzelf te shinen, we waren gewoon één partij. En wat meehielp was de integrale combinatie, geen splitsing van de scope en allemaal met dezelfde portemonnee.” aldus Jeroen. Paul vult aan: “Het is één partij en je werkt met elkaar samen. Als iemand vroeg ‘waar werk je?’ dan zeiden we ‘bij De Groene Boog’.”
We hebben veel gelegenheden aangegrepen om te vieren. Vooral het Hemelvaartweekend in het voorjaar van 2024 was heel bijzonder. Daar kijkt iedereen heel fijn op terug.
Paul Eijking, omgevingsmanager
Hoogte en diepte
Elk groot project kent hoogte- en dieptepunten. Door de oorlog in Oekraïne kreeg het project te maken met materiaaltekorten. En de coronapandemie zorgde voor personele uitdagingen. “Toen zaten we volle bak in ontwerp en uitvoering. Dan is het cruciaal om bij elkaar te zitten. Toch kwam het werk nooit helemaal stil te liggen,” zegt Jeroen.
Hoogtepunten waren er volop. “We hebben veel gelegenheden aangegrepen om te vieren. De laatste betonstort van de tunnel, sluiting van het tunneldak, de Rotte teruggeven aan de omgeving, laatste hittewerende bekleding, laatste lanceeractie van de fly-over over het Terbregseplein. Vooral het Hemelvaartweekend in het voorjaar van 2024 was heel bijzonder. Daar kijkt iedereen heel fijn op terug. We sloopten het oude viaduct in de bestaande A16 over de Hoofdweg en reden een viaduct dat de nieuwe toerit vormt vanaf de Hoofdweg naar de A16 Rotterdam op SPMT’s naar zijn plek. Het was een enorm succes. Er is toen ontzettend veel werk verzet door iedereen,” blikt Paul terug. “Als dat weekend aan het begin van het project was geweest, dan was het mogelijk niet gelukt. Alles viel nu samen in dat ene weekend: het team, de beste mensen op de juiste plek, planning. Dat hebben we goed laten zien,” vult Jeroen trots aan.
Innovatie en duurzaamheid voorop
De A16 Rotterdam is de eerste energie neutrale snelweg mét tunnel ter wereld. “De ingangen van de Rottemerentunnel zijn zo transparant mogelijk ontworpen om het open karakter van het landschap te behouden. De tunnel is half verdiept aangelegd. Je zou niet zeggen dat er een tunnel ligt als je in het Lage Bergse Bos loopt,” aldus Paul.
“Wat een innovatie en prestatie zit er in de tunnel,” voegt Jeroen toe. “Dat is zeker de effort van bijvoorbeeld Croonwolter&dros. Vergelijk maar eens een foto van het middentunnelkanaal van een willekeurige andere tunnel (wisselspanning) met die van ons (gelijkspanning). Er zitten zoveel minder kabels in! Er is ons wel eens gevraagd of het nog afgemaakt moest worden.”
Tijdens de bouwfase is volop ingezet op elektrisch materieel en gebruik van schonere brandstoffen zoals HVO. Jeroen vertelt: “Elektrisch materieel stond toen nog in de kinderschoenen. Nu is het steeds gebruikelijker. We hadden materieel van (TBI-zusje) Voorbij Funderingstechniek, hoogwerkers, verreikers, shovels, graafmachines, etc. Serieus materieel om het werk mee te doen. We zijn er gewoon mee begonnen en daar heeft de samenwerking binnen de bouwcombinatie zeker aan bijgedragen.”
Wat een innovatie en prestatie zit er in de tunnel. Er zitten zoveel minder kabels in! Er is ons wel eens gevraagd of het nog afgemaakt moest worden.
Jeroen Toet, projectmanager
Lessen voor de toekomst
De aanleg van de nieuwe snelweg leverde ook waardevolle lessen op. Tijdens een speciaal congres deelden meer dan 250 betrokkenen hun ervaringen. “Het is onze plicht om deze lessen door te geven,” zegt Paul. “Maar wees ook nieuwsgierig, kijk wat je van anderen kunt leren en wees niet bang om je neus te stoten. We hebben mensen nodig die vanuit de techniek willen ontwikkelen.” Jeroen knikt instemmend en valt bij “De arbeidsmarkt verandert. De generatie die straks aan het werk gaat, staat heel anders in werken. We hebben keihard jonge mensen nodig die lol hebben in techniek uitdokteren, die willen doorgroeien. Probeer je pad te ontwikkelen vanuit de techniek, stroop je mouwen op, ga ook naar projecten die wat verder weg dan je voordeur liggen. Het is supergaaf om in de infra te werken!”
Afrondende werkzaamheden
Hoewel de snelweg open is, zijn er nog afrondende werkzaamheden te doen. Zo slopen we onder andere het viaduct van de RET bij het vliegveld en bouwen we nog een geluidsscherm. En omdat we toch nog mensen en materieel in de buurt hebben, versterken we voor Rijkswaterstaat op het bestaande Terbregseplein het kunstwerk uit de jaren ’60 van de vorige eeuw. Verder staan er opruimwerkzaamheden op het programma, herinrichting en hulpwerken. Met kerst is het civiele deel echt klaar. Naast het ontwerp en de bouw is de bouwcombinatie ook verantwoordelijk voor twintig jaar onderhoud.
Trots en weemoed
Voor Paul en Jeroen is het einde van het project een moment van trots én een beetje weemoed. “Het is altijd jammer als zo’n bijzonder project stopt waar je met elkaar jaren aan hebt gewerkt. Je bouwt samen iets unieks op. Maar we kijken met een goed gevoel terug en zijn klaar voor nieuwe uitdagingen op andere gave Mobilis-projecten,” besluiten ze.
